2023-cü ildə Gürcüstanda rekord sayda doluya qarşı sistemlər quraşdırılıb.
Qafqaztürk.com xəbər verir ki, 2020-ci ilin əvvəlindən Gürcüstanın təxminən 180 hektar ərazisi doluya qarşı sistemlə örtülmüşdür ki, bu da “Gələcəyi tətbiq et” dövlət proqramının dəstəyi ilə həyata keçirilir.
Son məlumatlara görə, 2023-cü ildə buna daha 65 hektar əlavə edilib ki, bu da proqramın icrasına başlanılandan ötən illərin eyni dövrləri ilə müqayisədə kifayət qədər yaxşı göstəricidir.
Bir qayda olaraq, doluya qarşı sistemlərin ümumi dəyərinin 10%-dən çoxu, kənd təsərrüfatı statuslu kooperativlərdə isə ayırıcı xətt boyu və yüksək dağ yaşayış məntəqələri üzrə isə 20%-dən çox olmayan məbləğdə vəsait dövlət tərəfindən maliyyələşdirilir.
Gürcüstanın Ətraf Mühitin Mühafizəsi və Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin hesabatına görə, 2020-2022-ci illərdə proqram çərçivəsində doluya qarşı sistemlərə yatırılan ümumi investisiya 2,3 milyon dollar təşkil edib ki, bu da hər hektar məhsul üçün təxminən 18-20 min dollar deməkdir.
Ümumilikdə, proqramın başlandığı gündən Kənd İnkişaf Agentliyi tərəfindən verilən 2023-cü il üçün yeni məlumatlar daxil olmaqla, süfrə üzümləri sistemlərin ümumi sahəsinin 17%-ni, qalan hissəsini isə alma, albalı və armud təşkil edir. 2023-cü ildə təkcə alma bağlarına 65 hektar yeni investisiya qoyulub. Hazırkı məlumatlara görə, alma örtülü və ya yaxın gələcəkdə örtüləcək ümumi ərazinin ən azı 71%-ni tutur.
Yerli bazar iştirakçıları vurğulayırlar ki, doluya qarşı sistemlər həm təzə məhsulun keyfiyyətinə, həm də miqdarına diqqət yetirən müəssisələr üçün vacibdir. Bir çox iri müəssisələr hələ hökümət doluya qarşı sistemlərin quraşdırılmasına maddi həvəsləndirməyə başlamazdan əvvəl sistemi quraşdırıblar.
Sistemin Gürcüstanda quraşdırılmasında əsas amil müvafiq sığortanın olmamasıdır. Hazırda ağacdan meyvənin düşməsi nəticəsində dəymiş ziyanı sığorta ödəyir.
Bazar iştirakçıları doluya qarşı sistemlərin vacibliyini vurğulasalar da, bu cür sistemlərə investisiyalar doluya qarşı sistem dəstəyinə start verildikdən sonra 2020-ci ildə salınan yeni alma, armud, albalı və süfrəlik üzüm bağlarının ümumi sahəsinin yalnız 16%-ni əhatə edir.
Əsas məhdudiyyət sistemlərin yüksək qiymətidir.