Elə tullantılar var ki, min illər keçsə də təbiətdə yox olmur. Bu cür tullantıların vurduğu ziyan dünyanın ekoloji tarazlığının pozulmasında böyük rol oynayır. Ucuzluğuna görə bir çox məhsulda istifadə olunan plastik tullantılar arasında təbiətə ən çox ziyan vuran maddələrdən biridir.
Statistikaya görə, hər il dünyada 500 milyon ton plastik məhsul istehsal olunur. Plastik və polietilen məhsulların parçalanaraq yox olması üçün torpaqda 800, dənizdə isə 400 il vaxt lazım gəlir. Həmçinin yarım əsrdən sonra da plastik məhlul torpağa qarışaraq onu çirkləndirməyə davam edir. Plastik qablar hər il 120 milyon ton əlavə tullantının yaranmasına səbəb olur. Belə ki, dünyada plastik tullantıların yalnız 20 faizi təkrar emal olunur. Okeana atılan tullantıların 90 faizi də məhz plastikin payına düşür. Hər il okeanlara 150 ton plastik tullantı atılır. Okeanlarda böyük tullantı adaları əmələ gəlib. Hazırda 5 belə ada var. Onlardan ikisi Sakit, ikisi Atlantik, biri isə Hind okeanındadır.
Plastik istehlakın bir hissəsini əhatə edən plastik butulkalar, içindəki su istifadə edildikdən sonra tullantı kimi atılır. Plastik butulkalar isə tərkibindəki zərərli maddələr səbəbindən torpağı və qrunt sularını zəhərləyə bilər. Bu zəhərlənmə həm canlılara, həm də tərəvəz və meyvələrə təsir edə bilər. Bundan əlavə, bəzi plastik butulkalar okeanlara daxil ola olurlar. Ellen MacArthur Fondunun Dünya İqtisadi Forumu ilə birlikdə irəli sürdüyü ortaq bir hesabata görə 2050 – ci ildə okeanlarda balıqlardan daha çox plastiklər olacaq .Okeanlara atılan plastiklər dəniz canlıları tərəfindən qida kimi istifadə edilir və insanlar dəniz məhsullarını qida kimi istifadə edəndə isə təbiətə atdığımız plastiklər insan orqaniziminə daxil olur.
Bəs hamımızın ortaq evi olan yer kürəsini necə plastiklərdən necə qurtara bilərik?
Cavab çox sadədir, gündəlik vərdişlərimizi dəyişməklə. Məsələn su içmək üçün plastik butulkalar əvəzinə çox istifadəli dəmir və şüşə su qabları istifadə etməliyik. Qeyd edək ki, plastiklər bir neçə təkrar emaldan sonra artıq emal oluna bilmir. Ancaq şüşə və dəmir həmişə yenidən təkrar olunur.
Biz də QafqazTürk mətbautı olaraq sizləri plastik su qabları əvəzinə çox müddətli istifadə olunan dəmir və ya şüşə su qablarını istifadə etməyə dəvət edirik. Yaşıl seçim yaşıl düşüncəylə başlayır. Düşüncəmizi yaşıl edək ki, vərdişlərimiz yaşıllaşsın!
