“Bu gün Azərbaycan və Ermənistan arasında davamlı sülh səyləri Ermənistanın düşünülmüş gərginlik və revanşizm siyasətinin girovuna çevrilib və ciddi sınaqlarla üzləşib.”
Qafqaztürk.com xəbər verir ki, bu barədə Azərbaycanın Xarici İşlər Nazirliyinin bəyanatında bildirilir.
” 2022-ci ilin dekabrında ilk uğursuzluğuna baxmayaraq, Ermənistan növbəti dəfə BMT Təhlükəsizlik Şurasını siyasi, hərbi və informasiya manipulyasiya kampaniyası üçün vasitəçiləşdirməyə cəhd edir.
Üstəlik, Ermənistan 30 ilə yaxındır ki, işğalçı qüvvələrin Azərbaycan ərazisindən tam, dərhal və qeyd-şərtsiz çıxarılmasını tələb edən Təhlükəsizlik Şurasının 1993-cü ildə qəbul edilmiş dörd qətnaməsinə və Prezidentlərin silsilə bəyanatlarına həyasızcasına məhəl qoymayan ölkədir.
Ermənistanın regionda “humanitar vəziyyətin pisləşməsi” və “davamlı blokada” ilə bağlı əsassız ittihamlarla Təhlükəsizlik Şurasına müraciəti yenə də Ermənistanın özünün beynəlxalq tərəfdaşlar vasitəsilə balanslaşdırılmış, qanuni qüvvəyə minmək üçün göstərdiyi bütün səylərə qəsdən və qəsdən mane olduğu bir vaxta təsadüf edir.
Məlum olduğu kimi, son üç ildə Ermənistanın Laçın yolundan geniş şəkildə sui-istifadə etməsi Azərbaycanın öz sərhədində təhlükəsizliyi və asayişi təmin etmək üçün qanuni şəkildə sərhəd-keçid məntəqəsi yaratmasını zəruri edib. Ermənistan bu cəhdləri “blokada” kimi qələmə verməyə çalışsa da, Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsindən keçid məntəqəsinin götürülməsi barədə qərar çıxarmasını tələb etsə də, BƏM 6 iyul tarixli sərəncamı ilə bu tələbi yekdilliklə rədd edib.
Ermənistan Azərbaycan ərazisində tam çıxarılmamış silahlı qüvvələrini təmin etmək və saxlamaq, Azərbaycanın təbii sərvətlərini qeyri-qanuni yolla çıxarmaq imkanlarından məhrum olmaq reallığı ilə barışmayıb. Buna görə də Ermənistan dünya miqyasında təbliğat kampaniyasına başlayıb, sərhəd-keçid məntəqəsinin normal fəaliyyət göstərməsi, eləcə də digər marşrutlardan, məsələn, Ağdam-Xankəndi yolundan malların Azərbaycana çatdırılması üçün istifadəyə bir sıra hərbi və digər maneələr törədib.
Bu yaxınlarda intensiv məsləhətləşmələr və mekik diplomatiyası səylərindən sonra nəhayət humanitar yüklərin müxtəlif marşrutlar vasitəsilə Qarabağ bölgəsinə çatdırılması, habelə Azərbaycanın xüsusi nümayəndəsi ilə yerli nümayəndələr arasında görüşün təşkili ilə bağlı razılıq əldə olunub
Birinci halda, Ermənistan tərəfinin Ağdam-Xankəndi yolundan istifadəsinə qoyduğu beton bloklar və bütün digər fiziki maneələr Beynəlxalq Qızıl Xaç Komitəsi (BQXK) tərəfindən humanitar yüklərin çatdırılmasına şərait yaratmaq üçün götürülməli idi. Bunun ardınca 24 saat ərzində BQXK tərəfindən Laçın yolundan istifadənin intensivləşdirilməsi aparılmalı idi. Bütün iştirak edən tərəflər, o cümlədən Rusiya sülhməramlı kontingenti və BQXK bu sövdələşməni praktiki olaraq həyata keçirməyə hazır idi.
İkincisi, Yevlaxda Azərbaycanın xüsusi nümayəndəsi ilə yerli erməni sakinlərinin nümayəndələri arasında görüşün keçirilməsi razılaşdırılıb.
Təəssüflər olsun ki, 2023-cü il avqustun 5-də Ermənistan özünün qeyri-qanuni qurduğu marionet rejimi vasitəsilə siyasi motivli və qeyri-qanuni ilkin şərtlər və müxtəlif bəhanələrlə son anda hər iki razılaşmadan geri çəkildi.
Başqa sözlə, Ermənistanın ümumən beynəlxalq ictimaiyyətdən, xüsusən də BMT Təhlükəsizlik Şurasından həyasızcasına istədikləri tərəfdaşların, o cümlədən Təhlükəsizlik Şurasının üzvlərinin fəal dəstəyi nəticəsində bir neçə gün əvvəl reallaşa bildi. Bu, təkcə Ermənistanın özünün rədd etməsi nəticəsində baş tutmadı.
Əgər Ermənistan və onun tabeliyində olan qeyri-qanuni struktur sazişə əməl etsəydilər, avqustun əvvəlində Qarabağ bölgəsinin sakinlərinə humanitar yüklərin çatdırılması, insanların, malların və nəqliyyat vasitələrinin keçidi üçün marşrutların asanlaşdırılması üçün ağlabatan çərçivə yaradılmaqla vəziyyət öz həllini tapardı
Odur ki, Azərbaycanın Rusiya Federasiyası, ABŞ, Avropa İttifaqı və BQXK ilə sıx əməkdaşlıq etməsinə baxmayaraq, Ermənistanın diplomatik səylərə qəsdən mane olması şübhə doğurmamalıdır.
Təhlükəsizlik Şurasına müraciət bu kampaniyanın bir hissəsidir və Təhlükəsizlik Şurasının üzvləri də daxil olmaqla, cəlb edilmiş tərəflərin səylərinə ciddi zərbədir.
Bu nümunəyə əlavə olaraq, son həftələr ərzində Ermənistan silahlı qüvvələri beynəlxalq hüququ, o cümlədən Azərbaycan və Rusiya Federasiyası liderlərinin Üçtərəfli Bəyanatının 4-cü bəndi üzrə Ermənistanın üzərinə götürdüyü öhdəliyi kobud şəkildə pozaraq, Azərbaycan ərazisində qanunsuz yerləşdirilib və Ermənistan 10 noyabr 2020-ci il tarixdən hərbi-mühəndislik işlərini və digər hərbi birləşmələri gücləndirib.
Azərbaycanın suveren ərazisində qeyri-qanuni yerləşdirilmiş radioelektron döyüş texnikasından istifadə xüsusi narahatlıq doğurur. Ötən həftələr ərzində təkcə Azərbaycan Hava Yollarının deyil, həm də xarici ölkələrin mülki təyyarələri radioelektron müdaxilələrə məruz qalıb və onların təhlükəsizliyi üçün ciddi təhlükə yaranıb.
Rusiya sülhməramlı kontingentinin müvəqqəti yerləşdirildiyi Azərbaycanın suveren ərazisində qeyri-qanuni hərbi quruculuq və fəaliyyətlərə paralel olaraq, son günlər delimitsiz dövlət sərhədi boyunca külli miqdarda silah və digər hərbi texnika və şəxsi heyətin toplanması da müşahidə olunub.
Yuxarıda qeyd olunanlar 2020-ci ilin sentyabrına qədər demək olar ki, 30 il ərzində Ermənistana xas olan danışıqları təqlid etmək, son anda üzərinə götürdüyü öhdəliklərdən son anda qaçmaq, danışıqların hər mərhələsində siyasi, hərbi və digər təxribatlar törətməkdən çəkinmək nümunəsinə tamamilə bənzəyir.
Üstəlik, Ermənistanın bu cür hərəkətləri Ermənistanın Azərbaycana qarşı ərazi iddialarından əl çəkmədiyini və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü şifahi olaraq tanımasının onun yerdəki əməlləri ilə ziddiyyət təşkil etdiyini göstərir.
2020-ci il müharibəsindən sonra Azərbaycan Ermənistana bir-birinin suverenliyi, ərazi bütövlüyü və sərhədlərinin toxunulmazlığının qarşılıqlı tanınması və hörmət edilməsi yolu ilə hər iki tərəfin qanuni maraqlarına bərabər və qarşılıqlı hörmət əsasında sülh təklif edib. Başqa bir yolda, Azərbaycan Qarabağ bölgəsinin etnik erməni sakinlərinin bərabərhüquqlu vətəndaşlar kimi reinteqrasiyası siyasətini Azərbaycan Konstitusiyasında və Azərbaycanın tərəfdar çıxdığı bütün müvafiq beynəlxalq insan hüquqları mexanizmlərində nəzərdə tutulmuş bütün hüquq və azadlıqlara zəmanət verir. Eyni zamanda, Azərbaycanın bu hər iki yola sadiq qalması onun BMT Nizamnaməsində və digər universal beynəlxalq hüquq sənədlərində qorunan bütün qanuni vasitələrlə öz suverenliyini və ərazi bütövlüyünü müdafiə etmək hüququna xələl gətirmir.
Bu kritik məqamda Ermənistan-Azərbaycan dövlətlərarası normallaşma prosesinin üzləşdiyi problemlərin aradan qaldırılması və yerli etnik erməni sakinlərinin Azərbaycanın siyasi həyatına reinteqrasiyası üçün mövcud risklərin ayıq şəkildə dərk edilməsi və beynəlxalq ictimaiyyətin Ermənistanın həyasız təxribatlarına adekvat reaksiyası həmişəkindən daha zəruridir.
Davamlı sülh üçün tarixi fürsətin əldən verilməməsini təmin etmək vacibdir”, – deyə bəyanatda qeyd olunur.