• 24 Fevral 2025 23:49

QafqazTürk

Gürcüstanda və dünyada baş verən ən son hadisələri bizdən xəbər alın

Alimlər autizmin səbəbini kəşf etdiklərini iddia edirlər

ByTürkan Şahverdova

Fev 24, 2025
Another advertisement

Nəticələri çox diqqət çəkən Avstriya alimlərinin apardığı və hamiləlik dövründə qadın orqanizmində bisfenol A (BPA kimi də tanınır) kimyəvi birləşməsinin səviyyəsi normadan 3 dəfə yüksək olarsa, gələcəkdə uşağın autizm spektrinin pozğunluğu diaqnozu qoyulma riskinin 3 dəfə artdığı tədqiqatı təqdim edirik.

Autizm insanın digər insanlarla ünsiyyət və davranışlarını pozan psixi pozğunluqdur. Autizm spektrində olan insanlar tez-tez özlərinə çəkilirlər. Həmçinin reallıqdan uzaqlaşma, sosial qarşılıqlı əlaqənin olmaması, təkrarlanan hərəkətlər, işığa, səsə və toxunmaya həssaslığın artması və s. kimi əlamətlərlə xarakterizə olunur.

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, dünyada 75 milyon insana autizm diaqnozu qoyulub. Kişilərdə autizmin yayılması qadınlara nisbətən 4 dəfə çoxdur.

Tədqiqatın bir hissəsi olaraq elm adamları 600-dən çox körpənin inkişafını izləyiblər, hamilə qadınlarda bisfenol A səviyyəsinin nə qədər yüksək olduğunu daim yoxlayıblar. Məlum olub ki, hamiləlik dövründə orqanizmində bisfenol A səviyyəsi yüksək olan anaların uşaqlarında autizm diaqnozu 3 dəfə çox olub. Oğlanlarda bu rəqəm 6 dəfə artır.

BPA kimi də tanınan Bisfenol 1, plastikləri gücləndirmək və metalların paslanmasının qarşısını almaq üçün istifadə edilən kimyəvi birləşmədir. Bu, həmçinin su şüşələrindəki plastiklərə, qablaşdırma materiallarına, mətbəx aksesuarlarına, polietilen paketlərə, uşaq oyuncaqlarına, kağız qəbzlərə və s.

Tibb mütəxəssislərinin fikrincə, bisfenol A-nı bədəndən çıxarmaq kifayət qədər çətindir. Bu maddə bədəndə uzun müddət qalır. Bu, reproduktiv funksiyanın pozulması, cinsi yetkinliyin sürətlənməsi, hormonal pozğunluqlar, ürək-damar xəstəlikləri kimi problemlərə səbəb ola bilər və bu da beyin fəaliyyətinə mənfi təsir göstərir. Alimlərin fikrincə, bu maddənin insan orqanizmində çox olması 2-ci tip şəkərli diabet və onkoloji xəstəliklərin inkişafına da səbəb ola bilər.

Qeyd edək ki, 2010-cu ildə Bisfenol A ABŞ-da sağlamlıq üçün təhlükə kimi tanınıb.