ონკომარკერები არის სპეციალური ნივთიერებები, რომლებიც წარმოიქმნება სიმსივნის ან მისი მიმდებარე ქსოვილების მიერ კიბოს უჯრედების ინვაზიის საპასუხოდ. ის გვხვდება კიბოთი და დაავადებებით, რომლებიც არ არის დაკავშირებული ონკოლოგიასთან, დაავადებული პაციენტების სისხლში და შარდში. ნორმაში, ეს ნივთიერებები გამომუშავდება ემბრიონის უჯრედების მიერ. ონკო-მარკერები იზრდება: • კიბოს პრეკლინიკურ სტადიებზე, • დაავადების კლინიკურ გამოვლინებამდე და მეტასტაზების გაჩენამდე 6 თვით ადრე, • ონკოლოგიური დაავადებების წარმატებული მკურნალობისას, როდესაც სიმსივნე იშლება და სიმსივნის დაშლის პროდუქტები და თავად სიმსივნური მარკერები ხვდება სისხლში;
Enterრიგი ანთებითი დაავადებების და მანიპულაციების დროს; მაგალითად, CA 19-9 შეიძლება გაიზარდოს ღვიძლის ციროზის, ჰეპატიტის, ქოლელითიაზიის, ქოლეცისტიტის, პანკრეატიტის, ქოლესტაზის, ენდომეტრიოზის, კისტოზური ფიბროზის, საშვილოსნოს მიომის დროს, ხოლო ბიოფსიის, მოცილების, პროსტატის მასაჟის დროს, PSA დონე იზრდება 3 კვირამდე დროის განმავლობაში. ვინ და როდის უნდა გაიაროს სკრინინგი სიმსივნის მარკერებზე? 40 წელზე უფროსი ასაკის ჯანმრთელ ადამიანებს რეკომენდებულია 2-3 წელიწადში ერთხელ გაიარონ სკრინინგული ტესტები, თუ აშკარა რისკ-ფაქტორები არ არსებობს. სიმსივნის მარკერების ყოველწლიურად გაკონტროლება უნდა მოხდეს, თუ: • ნათესავებში აღინიშნებოდა კიბოთი დაავადება. • თუ პაციენტს აქვს კიბოსწინარე პირობები, • თუ გქონიათ კიბო და მკურნალობდით მას, • თუ პაციენტს აქვს კიბოს განვითარების რისკი – მავნე სამუშაო პირობები, მავნე ჩვევების არსებობა: მოწევა და ალკოჰოლის ბოროტად გამოყენება მრავალი წლის განმავლობაში. 3-4 თვეში ერთხელ სიმსივნური მარკერების აღება ხდება შემდეგ შემთხვევებში: • წონის აუხსნელი კლება, • სხეულის ტემპერატურის უმიზეზო მატება, • ქრონიკული მოტეხილობები, • ლიმფური კვანძების უმიზეზო გადიდება, • კიბოს მკურნალობის შემდეგ ქირურგიული, რადიაციული, სამკურნალო მეთოდებით დინამიკის თვალყურის დევნება, • რეციდივების ადრეული პროგნოზირებისთვის. სიმსივნის მარკერებს ჩვეულებრივ იღებენ უზმოზე, შეგიძლიათ მხოლოდ წყლის დალევა. გარდა ამისა, ალკოჰოლის მიღება სრულიად გამორიცხულია 1-2 დღის განმავლობაში. როდესაც სკრინინგის დროს აღმოჩენილია ერთ-ერთი სიმსივნური მარკერის მომატებული დონე, საჭიროა დამატებითი კვლევის მეთოდები, რომელთა გარეშე დიაგნოზის დადგენა შეუძლებელია
